Od 1 lipca br. weszły w życie przepisy wprowadzające istotne zmiany do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Poniżej przedstawiamy podsumowanie najważniejszych zmian.

Obniżenie stawki podatkowej dla pierwszego progu podatkowego

Od początku lipca 2022 r. obniżona została z 17% do 12% stawka PIT w ramach pierwszego progu skali podatkowej. Na tej zmianie skorzystają przede wszystkim pracownicy oraz przedsiębiorcy rozliczający się wg tzw. zasad ogólnych. W praktyce oznacza to, że wynagrodzenia wypłacane pracownikom w lipcu (za czerwiec) powinny zostać rozliczone wg nowej, obniżonej stawki. To samo dotyczy zaliczek na PIT obliczanych przez przedsiębiorców na podstawie dochodów osiągniętych w czerwcu. Co istotne, obniżona stawka PIT będzie miała zastosowanie do dochodu osiągniętego od początku 2022 r., a nie wyłącznie do dochodu uzyskanego w drugiej połowie roku.

Od lipca 2022 r. obowiązuje także nowa kwota zmniejszająca podatek, stanowiąca wynik pomnożenia kwoty dochodów wolnych od podatku (30 000 zł) przez pierwszy próg skali podatkowej (12%). Do końca czerwca kwota zmniejszająca podatek wynosiła 5100 zł (30 000 zł x 17%), a od 1 lipca wynosi 3600 zł.

Koniec ulgi dla klasy średniej

Obniżenie stawki PIT wiąże się z likwidacją tzw. ulgi dla klasy średniej. Ulga dla klasy średniej została wprowadzona w 2022 r., a jej celem było zniwelowanie skutków braku prawa odliczenia składki zdrowotnej od podatku. Ulga przysługiwała pracownikom oraz przedsiębiorcom, którzy rozliczali się z podatku dochodowego według zasad ogólnych.  Prawo do ulgi przysługiwało podatnikom, którzy w roku podatkowym uzyskają przychody w wysokości mieszczącej się w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł. Jednakże korzystanie z ulgi dla klasy średniej wiązało się z problemami natury praktycznej, z uwagi na skomplikowane zasady jej rozliczania.

Zgodnie z założeniami zmian przyjętymi przez ustawodawcę, jeżeli PIT  za 2022 r. obliczony na zasadach obowiązujących od 1 lipca (stawka podatku 12% i brak ulgi dla klasy średniej) okaże się wyższy od podatku obliczonego na zasadach obowiązujących przed 1 lipca (stawka podatku 17% i możliwość skorzystania z ulgi dla klasy średniej), podatnik powinien otrzymać zwrot różnicy z urzędu skarbowego. Zwrot ten powinien zostać dokonany bez konieczności składania wniosku przez podatnika.

Zmiana sposobu obliczania zaliczek na PIT

Nowelizacja ustawy o PIT zlikwidowała również obowiązek podwójnego obliczania zaliczek na PIT, który obowiązywał w pierwszej połowie 2022 r. w odniesieniu do pracowników zarabiających do 12 800 zł brutto miesięcznie. Według przepisów, które weszły w życie na początku 2022 r., pracodawcy byli zobowiązani obliczać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wynagrodzeń pracowników według zasad obowiązujących w 2021 r. (przed wejściem w życie Polskiego Ładu) oraz według zasad obowiązujących od początku 2022 r. (po wejściu w życie Polskiego Ładu), aby mieć pewność, że zaliczki pobierane od wynagrodzeń pracowników w 2022 r. nie są wyższe od zaliczek, które byłyby pobierane według zasad obowiązujących do końca 2021 r.

Możliwość częściowego odliczenia składki zdrowotnej od podstawy opodatkowania

Przedsiębiorcy rozliczający się podatkiem liniowym, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub poprzez kartę podatkową mają od lipca możliwość częściowego odliczenia składki zdrowotnej od podstawy opodatkowania. Podatnicy rozliczający się „liniówką” będą mogli dokonać odliczenia składki na NFZ od dochodu albo zaliczyć ją do kosztów uzyskania przychodów – przy czym łączna wysokość składek zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów lub odliczonych od dochodu nie może przekroczyć w roku podatkowym 8700 zł. Z kolei przedsiębiorcy na ryczałcie mogą odliczyć od przychodu połowę zapłaconej składki zdrowotnej, a podatnicy rozliczający się poprzez kartę podatkową mogą obniżyć podatek o 19% wpłaty dokonanej na ubezpieczenie zdrowotne. Pomimo że możliwość częściowego odliczenia składki zdrowotnej weszła w życie z początkiem lipca, możliwe będzie również odliczenie składek zdrowotnych zapłaconych w pierwszej połowie 2022 r.

Możliwość przejścia z ryczałtu na zasady ogólne w trakcie roku

W związku ze zmianą zasad opodatkowania w trakcie roku podatkowego, przywrócona została również możliwość dokonania zmiany formy opodatkowania na zasady ogólne przez przedsiębiorców rozliczającym się ryczałtem lub podatkiem liniowym. Od lipca podatnicy stosujący do tej pory ryczałt od przychodów ewidencjonowanych mogą rozliczać PIT w oparciu o zasady ogólne, przy czym konieczne będzie złożenie w terminie do 22 sierpnia 2022 r. oświadczenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem przychodów osiągniętych w okresie od 1 lipca 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku. Jeżeli podatnik zdecyduje się na przejście z ryczałtu na zasady ogólne w trakcie roku podatkowego, to pierwszą połowę roku powinien rozliczyć wg dotychczasowych zasad tj. ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, a drugą z zastosowaniem skali podatkowej. W efekcie podatnik będzie zobowiązany do złożenia dwóch odrębnych zeznań podatkowych za 2022 r., tj. zeznania dla ryczałtu i zeznania dla PIT rozliczonego wg skali podatkowej.

Możliwość przejścia z ryczałtu lub podatku liniowego na zasady ogólne po zakończeniu roku

Podatnicy rozliczający się w ramach ryczałtu, lub podatku liniowego będą mogli zmienić formę opodatkowania za cały 2022 r., wybierając skalę podatkową. Zmiany będzie można dokonać po zakończeniu 2022 r., w terminie złożenia rocznego zeznania podatkowego za 2022 r. (2 maja 2023 r.).

Zmiany formy opodatkowania należy dokonać poprzez złożenie zeznania rocznego PIT-36 i obliczenie podatku na zasadach ogólnych, zamiast zeznań właściwych dla podatników rozliczających się ryczałtem (PIT-28) lub podatkiem liniowym (PIT-36L).

Co warto podkreślenia, podatnikom, którzy zdecydują się na zmianę formy opodatkowania na zasady ogólne, przysługiwać będzie również możliwość preferencyjnego wspólnego opodatkowania z małżonkiem lub z dzieckiem.

Należy zaznaczyć, że ustawa nie przewiduje możliwości zmiany skali podatkowej na ryczałt lub na podatek liniowy. 

Wspólne rozliczanie samotnych rodziców z dzieckiem

Od lipca przywrócona została możliwość wspólnego rozliczenia z dzieckiem przez samotnych rodziców. Co istotne, zwiększony został również limit dochodów, które dziecko może osiągnąć bez utraty podatkowych ulg przez rodziców. Aktualnie limit ten wynosi 16 061,28 zł.

Wyższy odpis na organizacje pożytku publicznego

W rocznym zeznaniu podatkowym za 2022 r. będzie można przekazać 1,5% podatku na organizacje pożytku publicznego – do tej pory był to 1%.

Głównym celem zmian wprowadzonych od 1 lipca br. jest likwidacja lub modyfikacja najbardziej kontrowersyjnych rozwiązań wprowadzonych przez Polski Ład z początkiem 2022 r. (ulga dla klasy średniej, brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku). W związku z powyższym omawiane zmiany należy ocenić pozytywnie.

Jeśli zainteresował Państwa ten temat, zachęcamy do śledzenia pozostałych wpisów na blogu oraz do kontaktu z naszymi ekspertami.